Äan xen những gam mà u sáng - tối vá»›i những doanh nghiệp nhá», khoảng cách giữa quản lý kinh doanh bằng thủ công vá»›i bằng công nghệ thông tin hầu nhÆ° không đáng kể. NhÆ°ng khi kinh doanh phát triển, khối lượng công việc và nhân sá»± tăng lên, nếu doanh nghiệp không ứng dụng ThÆ°Æ¡ng mại Ä‘iện tá» (TMÄT) và o quản lý và khai thác giao dịch, chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng do các hình thức giám sát, Ä‘iá»u tiết kinh doanh bằng thủ công bị quá tải. Nắm bắt được lợi thế cạnh tranh cÅ©ng nhÆ° tÃnh năng của TMÄT, nhiá»u doanh nghiệp đã chủ Ä‘á»™ng phát triển kinh doanh qua mạng.
Theo đánh giá của Bá»™ ThÆ°Æ¡ng mại, hiện các giao dịch bằng TMÄT đã trở nên khá phổ biến, những hình thức kinh doanh má»›i trên các phÆ°Æ¡ng tiện Ä‘iện tá» liên tục xuất hiện, nhất là dịch vụ kinh doanh ná»™i dung số. Äặc biệt, loại hình giao dịch TMÄT doanh nghiệp vá»›i doanh nghiệp (B2B) rất khởi sắc. 92% doanh nghiệp đã kết nối Internet, trong đó kết nối băng thông rá»™ng ADSI lên tá»›i 81%. Hiệu quả ứng dụng TMÄT trong năm 2006 tăng lên rõ rệt trên nhiá»u tiêu chÃ: Thu hút khách hà ng má»›i, từ 2,9 Ä‘iểm năm 2005 lên 3,3 Ä‘iểm (Ä‘iểm 4 là cao nhất), tăng doanh số từ 1,94 lên 2,25 Ä‘iểm, tăng lợi nhuáºn và hiệu quả hoạt Ä‘á»™ng doanh nghiệp, từ 1,9 lên 2,78 Ä‘iểm ...
Song kết quả Ä‘iá»u tra của Bá»™ ThÆ°Æ¡ng mại cÅ©ng cho thấy những gam mà u sẫm của bức tranh: tá»· lệ doanh nghiệp có Website 31,3%, nhÆ°ng tÃnh năng TMÄT trong Website còn chÆ°a hữu hiệu. Chức năng chủ yếu của Website là giá»›i thiệu vá» doanh nghiệp (98,3%), giá»›i thiệu sản phẩm dịch vụ(62,5%), trong khi chức năng cho phép đặt hà ng qua mạng chỉ có 27,4% và đáng lo ngại hÆ¡n cả là thanh toán trá»±c tuyến má»›i đạt 3,2%.
Trả lá»i câu há»i vì sao việc khai thác kinh doanh qua mạng còn hạn chế, phần lá»›n doanh nghiệp Ä‘á»u chó là nguồn nhân lá»±c TMÄT còn thiếu và yếu vá» kỹ năng. Hiện má»›i có 38% doanh nghiệp có cán bá»™ chuyên trách vá» TMÄT, má»™t tỉ lệ khá thấp so vá»›i các nÆ°á»›c trong khu vá»±c.
Doanh nghiệp tự cứu mình
Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng trên là , vấn Ä‘á» Ä‘Ã o tạo nguồn nhân lá»±c má»™t cách chÃnh qui cho TMÄT ở nÆ°á»›c ta bắt đầu chÆ°a lâu. Ngà y 15/9/2005 chúng ta má»›i có Quyết định 222/QÄ-TTG phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển TMÄT, trong đó có dá»± án đầu tÆ° nguồn nhân lá»±c TMÄT tại các trÆ°á»ng Äại há»c, Cao đẳng, Trung há»c chuyên nghiệp và dạy nghá». TrÆ°á»›c đó, má»™t số há»c viện, trÆ°á»ng cÅ©ng có Ä‘Ã o tạo nhÆ°ng các tiêu chà từ giáo viên, giáo trình cho đến hình thức thi tuyển, Ä‘Ã o tạo, công nháºn (bằng, chứng chỉ, chứng nháºn... ) chÆ°a được qui chuẩn thống nhất. Vì váºy giữa tháng 4/2007 xảy ra chuyện 474 há»c viên khoá I, hệ "Kỹ thuáºt viên tin há»c ứng dụng" của Viện Công nghệ thông tin, thuá»™c Äại há»c Quốc gia Hà Ná»™i đã phản ứng kịch liệt vì đã tốt nghiệp rồi mà nhà trÆ°á»ng không thể cấp bằng cho hỠđược, phải "nhá»" Äại há»c Quốc gia TP. Hồ Chà Minh cấp bằng há»™.
Vì chÆ°a có chÆ°Æ¡ng trình khung, nên doanh nghiệp phải tá»± tìm hình thức Ä‘Ã o tạo nguồn nhân lá»±c cho mình. Äà o tạo tại chá»— theo nhu cầu công việc phổ biến hÆ¡n cả, được 62% doanh nghiệp lá»±a chá»n, tiếp theo là gá»i nhân viên táºp huấn lá»›p ngắn hạn, chiếm 30%, và tá»± mở lá»›p Ä‘Ã o tạo, 8%. Äà o tạo tại chá»— là cách rẻ nhất và nhanh nhất để phục vụ nhu cầu trÆ°á»›c mắt của doanh nghiệp, nhÆ°ng vá» mặt chiến lược, hình thức nà y không trang bị được cho nhân viên những kiến thức bà i bản, có hệ thống, do đó hiệu quả vá» lâu dà i không cao. Trên thá»±c tế, nhiá»u doanh nghiệp má»›i quan tâm đến Ä‘Ã o tạo TMÄT bá» nổi mà chÆ°a có bá» sâu. Do đó, khi xây dá»±ng trang Website hoặc tham gia và o các sà n giao dịch Ä‘iện tá», những doanh nghiệp nà y vẫn chÆ°a khai thác và táºn dụng tối Ä‘a các cÆ¡ há»™i kinh doanh mà Internet Ä‘em lại.
Äa dạng giáo viên, giáo trình
Từ năm há»c 2006 - 2007 trở Ä‘i má»›i xuất hiện những hình thức Ä‘Ã o tạo má»™t cách bà i bản, qui chuẩn. Hiện có 75% số trÆ°á»ng Äại há»c, Cao đẳng có khoa kinh tế hoặc khoa Quản trị kinh doanh thuá»™c các tỉnh phÃa Bắc có môn há»c TMÄT. Thá»i lượng các môn há»c ở mức phổ biến là 45 tiết, riêng TrÆ°á»ng Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuáºt Công nghiệp I có 90 tiết và Äại há»c Ngoại thÆ°Æ¡ng có 60 tiết. NhÆ°ng cÅ©ng còn nhiá»u trÆ°á»ng, nhiá»u khoa má»›i Ä‘ang xây dá»±ng chÆ°Æ¡ng trình TMÄT, trong đó có cả những trÆ°á»ng thuá»™c ngà nh thÆ°Æ¡ng mại nhÆ° TrÆ°á»ng Cán bá»™ ThÆ°Æ¡ng mại Trung Æ°Æ¡ng. Mặc dù tỉ lệ số trÆ°á»ng có chÆ°Æ¡ng trình Ä‘Ã o tạo TMÄT là khá cao ( 75% ở miá»n Bắc) nhÆ°ng nhìn chung, Ä‘á»™i ngÅ© giảng viên cho chuyên ngà nh nà y chÆ°a đáp ứng được nhu cầu.
Giảng viên TMÄT có nguồn gốc rất khác nhau. Thà dụ, giảng viên của Äại há»c ThÆ°Æ¡ng mại chủ yếu từ chuyên ngà nh Kinh tế và Quản trị kinh doanh chuyển sang, của Äại há»c Ngoại thÆ°Æ¡ng thì chủ yếu tá»± Ä‘Ã o tạo, bồi dưỡng của trÆ°á»ng và bên ngoà i, của Äại há»c Kinh tế quốc dân: Tá»± Ä‘Ã o tạo và đà o tạo ở nÆ°á»›c ngoà i ... Vấn Ä‘á» bất cáºp nhất hiện nay của Ä‘á»™i ngÅ© giảng viên TMÄT là số giảng viên có kiến thức cÆ¡ bản vá» kinh doanh thì được Ä‘Ã o tạo không cÆ¡ bản vá» công nghệ thông tin và ngược lại, có rất Ãt giảng viên được Ä‘Ã o tạo chuyên nghiệp cả vá» thÆ°Æ¡ng mại lẫn Ä‘iện tá». Äồng thá»i do không đủ Ä‘iá»u kiện cÆ¡ sở hạ tầng kỹ thuáºt, thiếu các phần má»m TMÄT hiện đại há»— trợ cho Ä‘Ã o tạo nên các giảng viên vẫn chủ yếu sá» dụng phÆ°Æ¡ng pháp giảng dạy truyá»n thống.
Nguồn giáo trình TMÄT cÅ©ng chÆ°a được quy chuẩn, chủ yếu từ nÆ°á»›c ngoà i và thông qua mạng Internet, cụ thể gồm: Các chÆ°Æ¡ng trình Ä‘Ã o tạo TMÄT ở báºc Äại há»c, sau Äại há»c do các giảng viên sau khi tốt nghiệp ở nÆ°á»›c ngoà i mang vá», chÆ°Æ¡ng trình Ä‘Ã o tạo của các trÆ°á»ng Äại há»c nÆ°á»›c ngoà i cung cấp công khai trên mạng Internet, sách, tà i liệu của các tác giả nÆ°á»›c ngoà i và Việt Nam. Tất cả các giáo trình nà y má»›i chỉ dừng ở mức cung cấp kiến thức cÆ¡ bản, còn chuyên sâu đến kỹ năng ứng dụng, an toà n, bảo máºt, thanh toán Ä‘iện tá» hay chiến lược TMÄT chÆ°a có nhiá»u.
Äã có đầu mối thống nhất
Dá»± án Ä‘Ã o tạo nguồn nhân lá»±c chÃnh quy trong các trÆ°á»ng Äại há»c, Cao đẳng và THCN do Bá»™ Giáo dục chủ trì theo Quyết định 222/QÄ-TTG vá» Kế hoạch tổng thể phát triển TMÄT 2006 - 2010 đóng má»™t vai trò quan trá»ng. Ngà y 6/11/2006, Bá»™ GDÄT và Bá»™ ThÆ°Æ¡ng mại đã có cuá»™c há»p chung nhằm thúc đẩy công tác Ä‘Ã o tạo TMÄT. Hai Bá»™ đã thảo luáºn cụ thể má»™t số công việc nhằm sá»›m triển khai dá»± án nà y nhÆ°: xây dá»±ng các chÆ°Æ¡ng trình khung, xây dá»±ng giáo trình và bồi dưỡng Ä‘á»™i ngÅ© giảng viên, sá» dụng kinh phà từ nguồn ngân sách Ä‘Ã o tạo sau Äại há»c (ChÆ°Æ¡ng trình 322) để khuyến khÃch há»c táºp TMÄT. Quan trá»ng hÆ¡n cả là 2 Bá»™ đã thống nhất đầu mối cho hoạt Ä‘á»™ng hợp tác và phát triển dá»± án là Vụ Äại há»c và Sau Dại há»c (Bá»™ GDÄT) và Vụ ThÆ°Æ¡ng mại Äiện tá» (Bá»™ ThÆ°Æ¡ng mại). Thống nhất đầu mối là bÆ°á»›c tiến cÆ¡ bản vì từ nay đã có má»™t địa chỉ để tiếp cáºn, phản hồi và giải quyết những vÆ°á»›ng mắc từ các cÆ¡ sở Ä‘Ã o tạo TMÄT trong cả nÆ°á»›c. Bên cạnh đó, Bá»™ ThÆ°Æ¡ng mại cÅ©ng Ä‘ang xúc tiến thà nh láºp Hiệp há»™i TMÄT Việt Nam (VECOM) nhằm đáp ứng yêu cầu của các cÆ¡ sở Ä‘Ã o tạo và doanh nghiệp kinh doanh trong lÄ©nh vá»±c nà y.
|